+0 beyen
بیلدیینیزكیمی قاشقایلارین یوردوایندیكی ایران جغرافیاسینین گونئی-باتی طرفینده كی فارس كؤرفزی «خلیجی»بویونجااوزانان وبیر-بیرینه گیرمیش زاگرس داغلاری ایله فارس كؤرفزیی ساحیل لری اولوشدورماقدادیر.ائله جه ده قاشقایلار،اسكی چاغلاردان بری بو بولگه لرده یاشاماقدادیلار.شاه ایسماعیل دووروندن اؤنجه كی ایللره عایید چوخ بیلگی یوخدور.قاشقای توركلرینین بیرقیسمتی شیراز،بصره،فارس كؤرفزی ودوغوساحیللرینی، قیشلاق،هابئله خزردنیزینین گونئینده كی البرزداغلاریندان یاییلاق اولاراق قوللانیلماقدادیرلار. اینانلو،باهارلو،بصیری ونفرتورك لری ایسه قیشداكیشین گونئیینده بندرعباس و«لار»بؤلكه لرینه،یازفصلی ایسه قوزئیده،نیریزاطرافینداكی یایلاقلارا كؤچرلر. قاشقایلارین توپلومسال تشكیلاتی باشقاتورك ائللری كیمی دیر:ائل بویلاردان یعنی طایفالاردان،طایفالار،اوبالاردان یعنی تیره لردن وعایله لردن یعنی اوجاقلار دان اولوشورلار. هئلین باشینداائل خان،بویلارین باشیندابوی به یی واوبالارین باشیندا ایسه كدخدا عنوانلی رئییس لربولونماقداایدی.ائل به یی ایسه ائلخانین وكیلی اولوب ائلین اداره سینه مشغول اولاردی.آنجاق ائل به یی،ائلخانین اوغلووقارداشی كیمی ان یاخین اقرباسیندان سئچیلردی.ائل خاندامطلق،خان عایله سینده اولماق اوزره شاهلار طرفیندن تعیین ادیلیردی. (فاروق سومر)
قاشقایلارین منشایی حاقیندابیرچوخ روایتلر واردیر.اؤزآرالاریندازامانیمیزاقدردوام ائدن بیر روایته گؤره بیرزامان،شرقی توركیستاندان كاشغرجیواریندااوتورولاركن چینگیزخان طرفیندن آذربایجاناگتیریلمیش وسونرالاریئرلشدیكلری ساوه خلجستان دان فارس ایالتینه یایلمیشدیر. قاشقای قادینلاری سوسیال حیاتاوعایله ده اؤزگوروچوخ یئتكیلره صاحیبدیلر.آتامینیب سیلاح قوللانیرلار.عایله نین گلیروگئدری قادین لارین الینده بولونور.هئیكل لی وچوخراق ساریشین اولان قاشقایلار،جسوروساواشچی،مینیجیلیك وآتیجیلیقدامهارته صاحیبدیلر. قارادنیزیایلاری كیمی دیلرإتوركجه اؤیرتیمی اوخوللاردایاساق اولدوغونوندان سؤزلر ادبیات وخالق ادبیاتی ایله یئتینمكده دیلر.قاشقایلارین خالق ادبیاتی آذربایجان وآنادولوادبیاتی ایله چوخ بنزرلیك گؤسترمكده دیر.كرم ایله آصلی،فرهادایله شیرین،كوراوغلوكیمی بیرچوخ خالق حیكایه لری اورتاق قولانیلماقدادیر.(میرزابابا)
قاشقایلارین تؤرنلرینه چوخ باغلیدیلار.چوخ جسوروساواشچی بیر تورك بویلاریدیلار. بیرینجی وایكینجی دونیاساواشلارینداباشدااینگیلیسلره اولماق اورزه،آوروپالی گوجلره قارشی ساواشمیشلار.1953ایلینده اقتدارلی اولان تورك اصیللی باش باخان((محمدمصدیقی)) اقتداردان اوزاقلاشدیرماق واؤلدورك ایسه ین اینگیلیس روس ودیگر امپریالیست گوجلره قارشی موجادیله ائتمیشلروباش باخان مصدیقین یانیندایئرآلاراق اونواعدامدان قورتارمیشدیلار. 1963ایران شاهی ریضا پهلوی نین آغ دئوریم آدیلاباشلاتدیغی واصیل مقصدی قاشقایلارین الینده بولونان زنگین واستراتژیك اؤنمه صاحیب اراضی لرین آلینماسی اولان بوحركته قارشی آیاغاقالخمیشدیلار. (ب.جاوانشیر)
پهلوی یؤنه تیمی قاشقای توركلرینه قارشی كلمه نین تام آنلامیلابیرقتل عام باشلامیشدیر.اونلارین بیرلیینی ودیریلییینی پوزماغاچالیشمیشدیر.هرحالدابوگونوموزده كؤچری حیاتینی داوام ائتدیرن،یازی یایلاقلارداقیشی قیشلاقلارداكئچیرن،قاشقای اوبالاری تاسفله چوخ چوخ آزالمیشدیر.سون اولاراق، یوواسیندان آیری دوشموش قاشقای ائللری یابانجیلاشیب،سونوجدا اونودولماق تهلوكه سی واردیر. (دؤكتورعلی قافقازیالی)